وقتی در دومین روز از دیماه سال 1330 محمد فنایی چشم به جهان گشود شاید کسی از نزدیکانش فکرش را هم نمیکرد که او روزی به افتخار داوری فوتبال کشورش و یکی از چهرههای محبوب در امر داوری بدل شود.
اما محمد فنایی با تلاش و پشتکار خود بحق پلههای ترقی را طی کرد و به این مهم رسید. فنایی قضاوت فوتبال را از سال 1353 آغاز کرد و تا سال 1378 به امر قضاوت مشغول بود. وی در این مدت افتخارات متعددی را کسب نمود که شاید اوج هنر این داور دوست داشتنی قضاوت فینال جام جهانی 1994 آمریکا بود.
وی در آن سال و در کنار سانرو پل مجارستانی در قضاوت فینال بین تیمهای برزیل و ایتالیا نقش انکارناپذیری داشت. البته قبل از این و در المپیک 1992 بارسلون فنایی پنج بار به عنوان کمک داور برای فوتبال کشورمان افتخار آفرینی کرده بود.
اگر بخواهیم پرونده فنایی را در قضاوت رقابتهای داخلی ورق بزنیم داوریهای متعدد از جمله قضاوت دربی پایتخت و همچنین فینال رقابتهای لیگ آزادگان به عنوان داور وسط که بین سایپا و استقلال برگزار شد به چشم میخورد.
فنایی در سال 1994 از طرف کنفدراسیون فوتبال آسیا به عنوان کمک داور سال انتخاب شد و با این افتخار برگ زرین دیگری را بر دفتر افتخارات خود افزود. فنایی در سال 1389 به عنوان سرپرست تیم ملی امید مشغول بکار شد تا از این طریق بتواند تجربیات گرانبهای سالیان خدمت فوتبالی خود را در اختیار جوانان قرار دهد.
محمد فنایی در سی ام تیر ماه امسال و پس از فینال سوپر جام ایران که بین پرسپولیس و نفت برگزار شد از فعالیت حرفهای مرتبط با داوری خداحافظی کرد تا از این پس چهره این مرد دوست داشتنی را فقط به عنوان کارشناس داوری در برنامههای تلویزیونی شاهد باشیم.